Einheit 9

حروف اضافه زمانی در زبان آلمانی (Temporale Präpositionen)

در زبان آلمانی، حروف اضافه‌ی زمانی برای بیان زمان وقوع یک رویداد استفاده می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین این حروف اضافه همراه با مثال آورده شده‌اند.

۱. ab + Dativ (از ...)

کاربرد: نشان‌دهنده‌ی آغاز یک زمان
مثال:

• Ab morgen wird alles anders.
  از فردا همه‌چیز تغییر خواهد کرد.

۲. bei + Dativ (هنگامِ ...)

کاربرد: برای اشاره به فعالیت‌ها یا شرایط جوی
مثال‌ها:

• Beim Fußballspielen, bei gutem Wetter.
  هنگام بازی فوتبال، در هوای خوب.

۳. binnen + Genitiv / innerhalb + Genitiv (در عرضِ ...)

کاربرد: برای اشاره به یک بازه‌ی زمانی محدود یا یک مهلت
مثال‌ها:

• Die Arbeit muss binnen einer Woche fertig sein.
  کار باید در عرض یک هفته تمام شود.
• Innerhalb dieser Zeit schaffe ich das.
  در این مدت من از پسش برمی‌آیم.

۴. außerhalb + Genitiv (خارج از ...)

کاربرد: برای اشاره به زمانی که خارج از یک بازه‌ی مشخص است
مثال:

• Sie rufen außerhalb der Geschäftszeiten an.
  آن‌ها خارج از ساعات کاری تماس می‌گیرند.

۵. bis zu + Dativ (mit Artikel) (تا ...)

کاربرد: برای نشان دادن انتهای یک بازه‌ی زمانی
مثال‌ها:

• Bis zum 11.10., bis zum nächsten Mal.
  تا ۱۱ اکتبر، تا دفعه‌ی بعد.

۶. über + Akkusativ (nach dem Nomen) (در طولِ ...)

کاربرد: بعد از کلماتی مثل "روز"، "آخر هفته"، "هفته"، "ماه"، "سال"، "زمان" استفاده می‌شود.
مثال:

• Es hat den ganzen Monat über nicht geregnet.
  در طولِ تمام ماه باران نبارید.

این حروف اضافه نقش مهمی در بیان زمان در زبان آلمانی دارند و کاربرد آن‌ها بسته به ساختار جمله متفاوت است.

ترتیب اجزای جمله در زبان آلمانی (TeKaMoLo)

در زبان آلمانی، هنگام بیان چندین قید (اطلاعات اضافی) در جمله، معمولاً از ترتیب زمانی (Temporal) - سببی (Kausal) - نحوه‌ای (Modal) - مکانی (Lokal) پیروی می‌شود. این ترتیب به اختصار TeKaMoLo نامیده می‌شود.

۱. ترتیب کلی قیدها در جمله

فرمول:
Temporal (چه زمانی؟) → Modal (چگونه؟) → Lokal (کجا؟)

مثال:

• Ich werde morgen Vormittag planmäßig bei Ihnen vorbeikommen.
  من فردا صبح طبق برنامه نزد شما خواهم آمد.
  • morgen Vormittag → زمانی (Temporal) (فردا صبح)
  • planmäßig → نحوه‌ای (Modal) (طبق برنامه)
  • bei Ihnen → مکانی (Lokal) (نزد شما)

۲. قید زمانی می‌تواند در ابتدای جمله بیاید

اگر قید زمانی را به ابتدای جمله بیاوریم، ترتیب سایر قیدها حفظ می‌شود.

مثال:

• Seit letzter Woche arbeitet sie regelmäßig zu Hause.
  او از هفته‌ی گذشته به طور منظم در خانه کار می‌کند.
  • Seit letzter Woche → زمانی (Temporal) (از هفته‌ی گذشته)
  • regelmäßig → نحوه‌ای (Modal) (به طور منظم)
  • zu Hause → مکانی (Lokal) (در خانه)

۳. اضافه شدن قید سببی (kausal)

اگر در جمله قید سببی نیز وجود داشته باشد (پاسخ به سوال Warum? یعنی چرا؟)، این قید معمولاً بعد از قید زمانی می‌آید.

ترتیب:
Temporal → Kausal → Modal → Lokal

مثال:

• Sie arbeitet seit letzter Woche wegen ihrer Kinder regelmäßig zu Hause.
  او از هفته‌ی گذشته به خاطر فرزندانش به طور منظم در خانه کار می‌کند.
  • seit letzter Woche → زمانی (Temporal) (از هفته‌ی گذشته)
  • wegen ihrer Kinder → سببی (Kausal) (به خاطر فرزندانش)
  • regelmäßig → نحوه‌ای (Modal) (به طور منظم)
  • zu Hause → مکانی (Lokal) (در خانه)

۴. TeKaMoLo یک قانون قطعی نیست!

ترتیب TeKaMoLo یک قانون گرامری سختگیرانه نیست، اما بیشتر جملات آلمانی از این الگو پیروی می‌کنند.
گاهی بسته به تأکید و مفهوم جمله، این ترتیب می‌تواند تغییر کند.